Melkprijs ontwikkelingen
De ontwikkeling van de melkprijs op de zuivelmarkt is altijd een resultante van ontwikkeling van vraag naar en aanbod van zuivel. We bespreken dan ook beide aspecten en trekken een conclusie voor de verwachte melkprijs de komende tijd.
Aanbodzijde
We zien dat de globale melkproductie dit jaar gedaald is. De voornaamste redenen zijn een terughoudende economie, diverse dierziekten en een slecht teeltseizoen. Wanneer we ons focussen op de aanbodzijde zien we dat een terughoudende economie ervoor zorgt dat er met name in Amerika veel sneller dieren naar de slacht gaan, en dat het tegenvallende teeltseizoen in Oceanië en Europa een reden is voor minder productie.
Daarnaast hebben veel Amerikaanse melkveehouders te maken gehad met vogelgriep die flink op de productie drukt, terwijl landen in Noord-Europa, zoals België, Nederland, Denemarken, Noorwegen maar ook Duitsland en het Verenigd-Koninkrijk getroffen zijn door het blauwtongvirus.
Wereldwijd zien we de melkplas krimpen, zoals in onderstaande grafiek is weergegeven.
Ontwikkeling op de zuivelmarkt
De Nieuw-Zeelandse melkprijs zien we langzaam wat aantrekken, maar het lage startpunt zorgt ervoor dat deze melkprijs nog lang niet in de buurt komt van de Europese en Amerikaanse melkprijs (zie grafiek hieronder).
De algemene stijgende lijn die in de melkprijs te zien is komt voornamelijk door tekorten. Er is zuiveltekort op de markt, wat de prijzen vanzelfsprekend opdrijft. Daarnaast is er vooral erg veel vraag naar boter. De boterprijs noteert rond de €800,- per 100kg op het moment van schrijven, normaal ligt deze prijs tussen de €350,- en €400,-.
Daarnaast is ook de prijs van de magere melkpoeder gestegen, waardoor de melkprijs aan het erf ook omhoog gaat. Op basis van de grondstofprijzen heeft kan de melkprijs potentieel naar bijna €56,- per 100kg FPCM doorstijgen (zie Payout SMP+Butter – Uitbetaling op basis van de noteringen magere melkpoeder en boter). In praktijk mogen we verwachten dat de melkprijs toch naar de €50,- per 100kg FPCM gaat stijgen richting het einde van het jaar. Een van de redenen hiervoor is dat de melkprijs altijd achter de markt aan loopt, anderzijds zien we dat de consumenten niet mee gaan en/of kunnen met deze prijsstijging.
Vraagzijde
We zien dat er een krapte is in het aanbod van zuivel. Het eerste effect wat we hiervan zien is dus de melkprijs die een stijgende lijn laat zien. Nu de melkprijs weer wat beter is, zijn er ook enkele bedreigingen. Zo wordt er gezocht naar alternatieven vanuit plantaardige producten, is er een minder grote vraag vanuit consumenten en zien we ook dat de handelsstromen van zuivel wereldwijd zich anders gaan gedragen.
De grootste bedreiging voor de goede melkprijs is echter de melkprijs zelf. Een hogere melkprijs leidt uiteindelijk tot meer productie, waardoor er een moment komt dat de markt weer van tekorten in overschotten valt.
Aan de vraagkant blijft er nog altijd sprake van veel concurrentie tussen melkerijen. Dit betekent ook kleine marges voor melkerijen en groothandels. Dit komt doordat de grondstofprijzen omhoog gaan, maar de consument niet meegaat. Voor veel verwerkers is er een spagaat ontstaan of aan het ontstaan tussen een correcte inkoopprijs om voldoende melk te hebben, terwijl ze aan de andere kant hun marges moeten bewaken.